سلامت معنوی؛ چارچوب، محدوده و مؤلفه‌های مبتنی بر آموزه‌های اسلام، دکتر عزت الله سام‌آرام، دکتر جعفر هزار جریبی، دکتر محمدمهدی شمسایی، دکتر محمدتقی کرمی، دکتر محمدمهدی فداکار

سلامت به لحاظ برخورداری از ابعاد جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی مفهوم بسیار پویایی است. مجموع نظرات مربوط به معنویت را می­توان در دو رویکرد کلی جمع‌بندی نمود؛ الف) معنویت به­عنوان مفهوم عام معنایابی. ب) معنویت به ­عنوان به هم پیوستگی با خدا / الوهیت. از سویی هیچ یک از رویکردهای غربی قبول ندارند که انسان­ها قرار است خلیفه خداوند روی زمین باشند. بنابراین سوال اصلی این پژوهش این است که بر اساس آموزه­های اسلام سلامت معنوی شامل چه مولفه­هایی است؟ پژوهش کیفی حاضر با روش کتابخانه­ای و تفسیری از قرآن، کتب­ حدیثی، اخلاقی، و نرم­افزارهای تخصصی گنجینه روایات نور، جامع تفاسیر نور و کتابخانه اهل­البیت و با رویکردی علمی‌ـ دینی؛ مولفه­های توکل و حسن ظن به خدا، ایمان و توجه به رضایت الهی، انگیزه و نیت خالص، شکرگزاری، تواضع و فروتنی، صبر، تقوا، عدالت، نماز، ذکر خدا، توبه، تفکر و تعقل، تفکر، شناخت نفس و اعتقاد درست به زندگی پس از مرگ را به­عنوان برخی از مولفه­های سلامت معنوی مبتنی بر آموزه­های اسلام به­دست آورد. ضروری است نظام سلامت کشور و دستگاه­های ذیربط برای ارتقای سلامت در سیاست­ها و راهبردهای خود نهادینه­سازی و گسترش این مولفه­های بومی‌را مدنظر قرار دهند.